CPA ย่อมาจาก Certified Public Accountant มีชื่อภาษาไทยว่า ผู้สอบบัญชีรับอนุญาต คือ ผู้ที่ประกอบวิชาชีพบัญชีในด้านการสอบบัญชี สามารถลงนามรับรองในงบการเงินได้ โดยคนทั่วไปอาจจะเรียกว่า “ออดิท” “ออดิทเตอร์”
ออดิทเตอร์ หมายถึง ผู้ตรวจสอบ ซึ่งในทางบัญชีหมายถึงผู้ตรวจสอบบัญชี แบ่งเป็น Internal Audit และ External Audit ในส่วนของ Internal Audit จะเป็นคนในบริษัทนั้น ๆ ทำหน้าที่ดูว่า ระบบบัญชีในองค์กรที่วางไว้นั้น ได้รับการปฏิบัติตามหรือไม่ มีความเสี่ยงอะไรที่จะเกิดขึ้นบ้าง เพื่อให้บริษัทสามารถดำเนินกิจการได้อย่างสะดวกสบาย ลดความเสี่ยงในการเกิดข้อผิดพลาด
ส่วน External Audit เป็นคนนอก ที่ได้รับการว่าจ้างจากบริษัท เพื่อให้มาตรวจสอบงบการเงิน เป็นหลัก ซึ่งออดิทประเภทนี้มักจะ วนเวียนมาที่บริษัท สามเดือนครั้ง หกเดือนครั้ง หรือปีละครั้งบ้างก็แล้วแต่ ขึ้นอยู่กับหลาย ๆ ปัจจัย
CPA นั้นมีทั่วโลก และมีข้อกำหนดในเรื่องของคุณสมบัติที่แตกต่างกัน ซึ่งโอกาสในการได้ใบอนุญาตประกอบวิชาชีพสอบบัญชี ในประเทศไทยมีข้อกำหนดดังต่อไปนี้ มีข้อกำหนดไว้ว่า ต้องจบไม่ต่ำกว่าปริญญาตรีด้านบัญชีตามหลักสูตรที่สภาวิชาชีพบัญชี ในพระราชูปถัมภ์กำหนด ผ่านการทดสอบ และมีประสบการณ์ในการทำงานสอบบัญชีไม่น้อยกว่า 3ปี และไม่น้อยกว่า 3,000 ชั่วโมง ซึ่งวิชาที่จะต้องทดสอบประกอบไปด้วย 3 วิชาคือ บัญชี, กฎหมาย และการตรวจสอบบัญชี โดยแต่ละวิชาจะจำแนกย่อยออกเป็น 1 และ 2 ดังนั้นเท่ากับว่าจะต้องผ่านการทดสอบทั้งหมด 6 วิชา ได้แก่
1. วิชาการบัญชี1
2. วิชาการบัญชี2 วิชา
3. วิชาการสอบบัญชี 1
4. วิชาการสอบบัญชี 2
5. วิชากฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการประกอบวิชาชีพสอบบัญชี 1
6. วิชากฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการประกอบวิชาชีพสอบบัญชี 2
หลังจากจบการศึกษา สามารถสมัครสมาชิกสภาฯ และขึ้นทะเบียนเป็นผู้ฝึกหัดงานสอบบัญชีแล้วสามารถสอบได้เลย 4 วิชา อีก2วิชาคือ วิชากฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการประกอบวิชาชีพสอบบัญชี 1 และวิชากฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการประกอบวิชาชีพสอบบัญชี 2 จะสอบได้ก็ต่อเมื่อเก็บชั่วฝึกหัดงานแล้วไม่น้อยกว่า 1 ปี และไม่น้อยกว่า 1,000 ชั่วโมง
โดยแต่ละวิชาที่สอบผ่าน จะมีอายุ 4 ปี นับจากครั้งที่สอบผ่าน ดังนั้นเมื่อสอบผ่านวิชาแรกได้แล้ว ต้องพยายามสอบวิชาที่เหลือให้ครบไม่เกิน 4 ปี เพราะถ้าเกิน วิชาแรกที่สอบผ่านก็จะหมดอายุ และต้องสอบใหม่ ซึ่งมาตรฐานการบัญชี มาตรฐานการรายงานทางการเงิน มาตรฐานการสอบบัญชี หรือหลักกฎหมายอาจจะมีการเปลี่ยนแปลง ซึ่งบางทีในการทำงานเราอาจจะไม่ได้ใช้ทั้งหมด จึงต้องมาเริ่มอ่านหนังสือกันใหม่ การจัดการทดสอบในแต่จะปี จะจัดสอบประมาณปีละ 3 ครั้ง ช่วงเดือน มีนาคม กรกฎาคม และพฤศจิกายน นอกจากการสอบที่ว่านี้แล้ว
ดังนั้นการที่จะได้มาซึ่ง CPA คุณต้องอยู่ท่ามกลางการทำงานการตรวจสอบอย่างน้อย ๆ ก็ต้อง 3 ปี เนื่องจากมันเป็นข้อกำหนด นั่นเอง
แนะนำบทความอื่น ๆ
วิธีการตรวจสอบบัญชี : https://www.amtaudit.com/view_news.php?id=380
ความท้าทายอาชีพผู้ตรวจสอบบัญชี : https://www.amtaudit.com/view_news.php?id=387
นักตรวจสอบบัญชีสำคัญอย่างไร : https://www.amtaudit.com/view_news.php?id=555
โดยทีมงาน AMTaudit & AMTsolution
บริการ รับตรวจสอบบัญชี และ บริการ รับตรวจสอบภายใน
(Audit & Assurance Services)
Office : 02-309-3550 and 02-184-1846
fax : 02-115-1486
ID Line : @amtaudit
